Grieken in de klassieke oudheid

De Grieken hebben ons niet enkel een culturele erfenis achtergelaten maar waren ook op politiek, economisch en sociaal vlak van belang. Ze liggen aan de basis van tal van zaken zoals kolonisatie, democratie, architectuur, wetenschap en filosofie. Een wereld om te (her)ontdekken!

Op cultureel vlak

Wanneer mensen naar Griekenland reizen, gaan ze vaak de restanten opzoeken van de Acropolis in Athene of bezichtigen ze minstens één van de vele tempels die kracht en grootsheid uitstralen. Deze bouwwerken, allen gebouwd zonder cement, maakten een groot deel uit van de doorsnee Griek uit de klassieke oudheid. Godsdienst stond centraal in hun leven en hun goden en mythen waren bepalend voor de keuzes die ze maakten. Ook de beeldhouwkunst stond hoog aangeschreven en is een inspiratiebron geweest voor heel wat kunstenaars! Van de koeros en koré tot de klassieke beeldhouwkunst om tenslotte voor volle expressie te gaan in het hellenisme.

Op politiek vlak

Ook op politiek vlak waren de Grieken van belang. Terwijl men in Sparta er een oligarchie op nahield begon Athene langzaamaan over te schakelen naar een rechtstreekse democratie. Burgers in Athene konden rechtstreeks stemmen op wetten en werden hiervoor ook financieel aangemoedigd door Pericles. Tal van conflicten zorgden ervoor dat de Grieken als verenigde krachten streden tegen de vijand. De Perzische oorlogen waarbij Griekenland meermaals werd aangevallen door de Perzen zijn hier een bewijs van.

Maar conflicten zijn niet alleen een element geweest van vereniging. Ze zorgden tevens voor verdeeldheid en zelfs het einde van het machtige Griekenland. Toen Athene en Sparta een eigen bond hadden opgericht kwamen deze tijdens de Peloponnesische oorlog tegenover elkaar te staan. Nadat ze elkaar financieel en fysiek hadden uitgeput, stond de weg open voor Phillipus II van Macedonië om zijn gebied uit te breiden en kon hij Griekenland inlijven. Daar kon Alexander de Grote dan weer gebruik van maken bij zijn eigen veroveringen.

Op economisch vlak

Omdat de Grieken weinig landbouwgrond hadden, werd de voedselvoorziening een probleem. Zo waren er heel wat Grieken die vertrokken richting andere gebieden, gelegen nabij de kust om er handelsposten te stichten. Deze gebieden werden later kolonies omdat nog meer Grieken hen volgden en ze hun eigen cultuur bleven behouden. Dit zorgde er dan weer voor dat de Griekse cultuur en kennis werd verspreid. Vandaar dat het niet vreemd is om in bepaalde gebieden aan de Middellandse Zee Griekse tempels aan te treffen.

Op sociaal vlak

Net zoals in onze maatschappij was niet iedereen gelijk in de Griekse samenleving. Men had zijn eigen regels om mensen al dan niet als burger te behandelen. De manier waarop dit gebeurde, verschilde van polis tot polis. Zo was je burger bij de Spartanen wanneer je soldaat was. In Athene hoefde men geen soldaat te zijn. Je ouders moesten echter allebei van Athene zijn. De manier van opvoeden was eveneens afhankelijk van de polis waartoe je behoorde.