Pops » Specials » Middeleeuwen

De middeleeuwen, een verrijking

De middeleeuwen, een verrijking De middeleeuwen was een periode waarin heel wat gebeurde. Op politiek vlak ging men van feodaliteit naar het streven naar eigen staten. Tijdens de middeleeuwen legde men de basis voor het huidige Europa. Ook op cultureel vlak waren er heel wat interessante wendingen. Zo ging men van een Romaanse stijl over naar een Gotische stijl. Ook begon toen de boekdrukkunst en op religieus vlak hadden we de kruistochten en de kerstening van Europa. Abdijen en kloosters floreerden en waren een entiteit op zich. Een boeiende tijd dus waar heel wat over te vertellen valt.

Politiek tijdens de middeleeuwen

Burchten en kastelen zijn nu nog restanten van het feodaal systeem. Dit leenstelsel werd toegepast om zo het land te verdelen en erover te kunnen heersen. De leenheer beloofde een stuk grond om te bewerken, de macht over dit gebied en bescherming. De leenman beloofde in ruil zijn trouw, gaf raad en een leger wanneer de leenheer dat vroeg. Het systeem werkte aardig tot de leenmannen het gebied niet meer beschouwden als leen maar als eigendom. En toen liep het fout. Het leenstelsel werkte niet meer en men ging streven naar iets anders. Grote rijken vielen uiteen en werden in tal van verdragen verdeeld. Dit alles vormt de basis van het huidige Europa. Ook de komst van de Vikingen of Noormannen zorgde voor heel wat politieke wendingen.

Cultureel en sociaal gegeven

Op cultureel vlak gebeurde er heel veel. Kruistochten, boekdrukkunst, kerstening van Europa en architecturale staaltjes zijn er slechts enkele zaken die zeker moeten vermeld worden. Op sociaal vlak was er sprake van een standenmaatschappij. Boeren en horigen behoorden tot de derde stand en hadden als taak te werken voor de eerste en tweede stand. De eerste stand was de clerus. Hun taak bestond uit bidden voor de anderen en bestond uit hoge priesters en bisschoppen. Ze waren belangrijk omdat ze konden schrijven en zo hielpen ze mee in het bestuur. De tweede stand was de adel en ze hadden als taak de anderen te beschermen. Graven en koningen maar ook hoge ridders behoorden tot deze stand.
Tijdens de middeleeuwen sloeg de pest toe en zorgde niet enkel voor angst bij de mensen maar ook voor een hoog sterftecijfer.

Economie

Handel ontstond zodra het klimaat beter werd en er dus voedseloverschotten waren. Men ging ze verkopen op plaatsen waar wegen samen kwamen of waar handelaars zeker waren van hun veiligheid. Het gevolg was dat steden ontstonden en mensen wegvluchten richting de stad op zoek naar een beter leven. Ze moesten hun landbouwverleden achter zich laten en zich verdiepen in ambachten of diensten. Deze ambachten werden strikt georganiseerd en om een meester te worden moest je heel wat stappen doorlopen en proeven afleggen. Ook werd de handel georganiseerd door Hanze te stichten waardoor men sterker stond bij het voeren van internationale handel. Venetië, Genua en Brugge waren de handelscentra waar je naar toe moest. Uiteraard had men ook de jaarmarkten waar handel werd gedreven.
Christopher Columbus en zijn ontdekkingstochten

Christopher Columbus en zijn ontdekkingstochten

Christopher Colombus verwierf zijn plek in de geschiedenisboeken als de ontdekker van Amerika. Vreemd genoeg behoorde dit nooit tot zijn ambities. Hij was niet op zoek naar nieuwe landen of gebieden.…
De boten van de Vikingen: van soorten tot bouw

De boten van de Vikingen: van soorten tot bouw

Vikingen werden als het ware met boten grootgebracht. De schepen hadden niet enkel een belangrijke rol bij de handel maar ook bij de plundertochten van de Noormannen. Dankzij deze schepen was het makk…
De goden van de Vikingen: Van Walhalla tot de kerstening

De goden van de Vikingen: Van Walhalla tot de kerstening

Vikingen aanbaden heel wat goden. De belangrijkste waren Odin, Freya en Thor. Vikingen wilden steeds al strijdend sterven omdat ze zo een plaatsje zouden krijgen in het Walhalla, de Vikinghemel. Maar…
De ondergang of het einde van ridders: oorzaken

De ondergang of het einde van ridders: oorzaken

De ridder was tijdens de middeleeuwen een figuur die zich moest houden aan een erecode. In deze code werd beschreven dat ze zich hoffelijk moesten opstellen tegen edelvrouwen en dames. Geweld tegen he…
De ridders in de middeleeuwen

De ridders in de middeleeuwen

Ridders speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van het feodale systeem. Als klasse kwamen ze in de 10e eeuw op. Ze groeiden uit tot krijgslieden met een hoog ontwikkelde code waarin eer en di…
De val van het West-Romeinse Rijk: oorzaken en gevolg

De val van het West-Romeinse Rijk: oorzaken en gevolg

Ooit had Rome zo’n groot rijk uitgebouwd dat men het onmogelijk kon besturen met als gevolg dat het in twee delen werd gesplitst. Het West-Romeinse Rijk werd gecontroleerd vanuit Rome en het Oost-Rome…
De vrijheidsstrijd van de Nederlanden: Van Karel V tot Alva

De vrijheidsstrijd van de Nederlanden: Van Karel V tot Alva

De Nederlanden waren in de late Middeleeuwen een erg aantrekkelijk gebied voor buitenlandse vorsten. Die werden verleid door de rijkdom ervan. Deze rijkdom vloeide voort uit de bloeiende handel en nij…
De Zwarte Dood, een ware pest

De Zwarte Dood, een ware pest

In 1347 werd Europa geteisterd door de ergste ramp in zijn geschiedenis. De pest hield drie jaar lang huis, bijna een derde van de bewoners stierf en er ontstond een fatalisme dat een maatschappelijke…
Dienaren en entertainment aan het hof in de middeleeuwen

Dienaren en entertainment aan het hof in de middeleeuwen

Middeleeuwse koningen en koninginnen lieten zich omringen door tal van ambtenaren en dienaren. Sommigen inden belastingen of gaven raad om zo het land beter te besturen, anderen moesten het eten voorp…
Geld in de middeleeuwen: van bankwezen tot waardepapieren

Geld in de middeleeuwen: van bankwezen tot waardepapieren

Geld is een betaalmiddel dat door de tijd heen reeds heel wat evolueerde. Deze evolutie ging vaak gepaard met het soort samenleving waarin het werd gebruikt. Waar men oorspronkelijk gebruik maakt van…
Gotische kunst in de middeleeuwen: stijl en kenmerken

Gotische kunst in de middeleeuwen: stijl en kenmerken

Gotische kathedralen waren de trots van de stad. Heel wat mensen van verschillende standen, hielpen mee om zo hun plekje in de hemel te verdienen. Gotische kathedralen straalden niet enkel de rijkdom…
Heksen, heksenproeven, ketters en de inquisitie

Heksen, heksenproeven, ketters en de inquisitie

Tijdens de middeleeuwen was het gedrag van een christen gebonden aan strenge regels. Mensen die deze regels niet strikt genoeg volgden werden een toonbeeld van christelijk wangedrag. Heksen en ketters…
Het leven in de middeleeuwse stad: Gilde, ambachten, armen

Het leven in de middeleeuwse stad: Gilde, ambachten, armen

Het leven in de middeleeuwse stad was goed gestructureerd. Allen kenden hun plek in de maatschappij en er heerste een gevoel van solidariteit tussen de ambachten. Door de groei van het bevolkingsaanta…
Hoe leefden Vikingen? Een politiek en economisch overzicht

Hoe leefden Vikingen? Een politiek en economisch overzicht

Ze behoren tot de meest verspreide voorstellingen over de middeleeuwen. Blonde, ruwe kerels getooid met helmen voorzien van twee hoornen en varend in schepen met drakenkoppen. De brave monniken die de…
Hoe zag een middeleeuwse stad eruit?

Hoe zag een middeleeuwse stad eruit?

De plaats waar een middeleeuwse stad werd gesticht was van groot belang. Zo moest het er veilig zijn of nabij een rivier liggen omdat men op die manier vlot aan handel kan doen. Er werden eveneens ste…
Honderdjarige Oorlog: oorzaak en gevolg

Honderdjarige Oorlog: oorzaak en gevolg

De Honderdjarige Oorlog was eigenlijk niet één oorlog. Het was een reeks oorlogen die begonnen als een feodale twist tussen twee grootheden, Engeland en Frankrijk. De oorlogsvoering vond meestal plaat…
Jheronimus Bosch: Van invloed tot schilderijen

Jheronimus Bosch: Van invloed tot schilderijen

Jeroen Bosch is één van de meest intrigerende kunstenaars uit de late middeleeuwen. Zijn helse taferelen en vreemde beelden waarin religie en dood steeds voorkwamen reflecteren de zorgen van de doorsn…
Keizer Karel de Grote, de stichter van Europa

Keizer Karel de Grote, de stichter van Europa

Aan het eind van de 8ste eeuw werd het Frankische koninkrijk geregeerd door Karel de Grote. In een reeks briljante veroveringen breidde zijn heerschappij zich uit van de Pyreneeën tot de Elbe en van I…
Kruistochten: oorzaak, verloop en gevolg

Kruistochten: oorzaak, verloop en gevolg

In 1095 vernam de Byzantijnse keizer dat er ontelbare aantallen barbaren in aantocht waren. Hij wist dat ze dapper waren en de angst sloeg bij hem in. Hij had militaire steun gevraagd aan paus Urbanus…
Plundertochten van de Vikingen: oorzaak en gevolg

Plundertochten van de Vikingen: oorzaak en gevolg

Tijdens de 9e eeuw, na de dood van Karel de Grote, werd het Frankische Rijk van alle kanten belaagd. De ergste aanvallen kwamen van de Vikingen of Noormannen. Het leek er zelfs lang op dat het christe…
Romaanse kunst in de middeleeuwen: stijl en kenmerken

Romaanse kunst in de middeleeuwen: stijl en kenmerken

Tijdens de middeleeuwen rond het jaar 1000 ontwikkelde men een bouwstijl die beïnvloed was door de Romeinen, maar toch uitgroeide tot een eigen stijl: de Romaanse stijl. Deze stijl was niet enkel in b…
Tempeliers: Van ontstaan en hiërarchie tot de mythe en schat

Tempeliers: Van ontstaan en hiërarchie tot de mythe en schat

De Tempelridders of Tempeliers spreken al jaren tot de verbeelding. Het bewijs hiervan kan men vinden in tal van films of boeken waarvan ze het onderwerp zijn. Men blijft zoeken naar de verborgen scha…
Wie was Attila de Hun?

Wie was Attila de Hun?

Het binnendringen vanuit het Oosten van grote groepen onbekende angstaanjagende mensen op snelle, ruige paarden zorgden in de 5de eeuw voor een ongekende angstgolf in Europa. Wie waren deze woeste gro…
Wie was Leif Erikson?

Wie was Leif Erikson?

Men beweerde in de geschiedenis vaak dat Christopher Colombus als eerste voet aan wal gezet had van Amerika. Ondertussen is dit reeds achterhaald en blijkt dat de Vikingen hem al lang voor waren gewee…
Gepubliceerd door Pops op 04-05-2015, laatst gewijzigd op 24-10-2017. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties